Leeuwstraat

Gedeeltelijk in 1869 en in 1906 afgelijnde rechte straat tussen de François Bernardstraat en de Sint-Lievenslaan dwars doorheen de vroegere Muinkmeersen en samen met de doorkruisende straten (Tentoonstellingslaan, Tijger-, Zebra-, en Olifantstraat) deel uitmakend van de nieuwe wijk. De straatnamen herinneren aan de nabijgelegen dierentuin, eveneens verkaveld in 1904. Door de kruispunten, voornamelijk met de Tentoonstellingslaan worden open ruimten gecreëerd in het straatbeeld. De verschillende straatwanden zijn bepaald door de afwisseling van sober bepleisterde en verschillend getinte bakstenen parementen uit eind 19de-begin 20ste eeuw.

Crombeen

Dit voormalige klooster en schoolcomplex van de zusters franciscanessen, dat ook het Crombeen genoemd wordt, neemt een groot deel van het bouwblok tussen de Leeuwstraat, de François Benardstraat en Tentoonstellingslaan in en getuigt van een zeer hoge ensemblewaarde dankzij de homogene, neogotische stijl. De eerste gebouwen kwamen tot stand tussen 1886 en 1888 naar ontwerp van architect Pieter Van Kerkhove. Deze werden op het einde van de 19de eeuw en tijdens de 20ste eeuw stelselmatig uitgebreid tot de huidige eenheidsarchitectuur, onder meer naar ontwerp van architecten Henri Valcke (1902), Edmond Haché (1909-11, 1914), Gaston Vandenheuvel (1930) en Prosper Schrans (1959).

Het Crombeen dankt haar naam aan Joanna Theresia Crombeen, die samen met vijf gezellinnen in 1715 de geestelijke gemeenschap van de derde orde van Sint-Franciscus stichtte met een school voor arme kinderen in de Sint-Pietersnieuwstraat (heden nummer 25). In 1831 werd ze als kloostergemeenschap ingericht en werd de school uitgebreid met een kostschool. Het eerste klooster bestond uit een huizenrij, waar de zusters tot 1882 verbleven. In 1882, onder de liberale regering, werden de schoolgebouwen onder stadstoezicht geplaatst en was de school verplicht om te verhuizen. De kostschool en noviciaat verhuisden naar het klooster van Melle-Vogelhoek, en werden vanaf 1888 overgebracht naar de site tussen de toen pas aangelegde Leeuw- en Benardstraat. De nieuwe gebouwen werden dankzij de financiële steun van een welgestelde weduwe gebouwd tussen 1886 en 1888 naar ontwerp van architect Pieter Van Kerkhove in een kenmerkende neogotische stijl. De verhuis van het bestuur, het noviciaat en de school vond plaats in 1888.

De eerste gebouwen omvatten de eigenlijke kloostergebouwen met zetel van het hoofdbestuur (Leeuwstraat 1), het kwartier van de zusters (haakse vleugel), noviciaat en kapel (centrale vleugel), de woning van de directeur en de oorspronkelijke kosteloze school (hoek Leeuwstraat – François Benardstraat).
In 1896 volgde een eerste gekende bouwaanvraag waarbij in de Leeuwstraat aansluitend op de bestaande gebouwen een nieuw volume van twee traveeën met omheiningsmuur gebouwd werd. Het volume omvatte een tweede inkom langs de Leeuwstraat, een klas, een vestiaire en traphal, met daarop aansluitend een overdekte speelplaats. Een uitbreiding van de volumes centraal in het bouwblok met extra klasruimtes, een werkzaal en bijgebouw volgde in 1902 naar ontwerp van Henri Valcke, eveneens in een aansluitende neogotische stijl. Vermoedelijk werd toen ook het zuidelijke deel van de bebouwing aan de Leeuwstraat, naast de uitbreiding van 1896, kort daarna gebouwd.
De kosteloze school bleek vanaf het begin echter geen groot succes: het aantal arme kinderen dat kwam opdagen was gering, waardoor de afdeling werd opgeheven. Dit was te wijten aan het feit dat vooral de burgerij zich in de nieuwe wijk in de omgeving van de school vestigde. De betalende school had dan ook meer succes. Zij omvatte oorspronkelijk één klas en een bewaarschool. Met de aanleg van de Tentoonstellingslaan kocht de kloostergemeenschap de aanpalende gronden en bouwde ze er een lagere en middelbare school voor meisjes. Deze nieuwe vleugel werd in 1909-1911 in een aansluitende baksteenarchitectuur gebouwd op de hoek van de François Benardstraat en de Tentoonstellingslaan, naar ontwerp van architect Edmond Haché.
In 1914 werd in de François Benardstraat (links van de huidige nummer 84) een nieuwe normaalschool opgericht, vermoedelijk eveneens naar ontwerp van Edmond Haché in een neogotische stijl, aansluitend bij de bestaande gebouwen. Op de gevel staat vandaag nog steeds “Normaalschool”.
In 1930 werd een nieuwe vleugel loodrecht op de Tentoonstellingslaan gebouwd, waarin een eetzaal, vijf nieuwe klaslokalen en enkele dienstruimtes werden ondergebracht. De plannen zijn ondertekend door architect Vandenheuvel. Dit gebouw incorporeerde een deel van de afsluitingsmuur van het complex langs deze straat, die doorliep tot de in 1911 gebouwde meisjesschool ten noorden, gelegen op de hoek.
In 1952 werd het resterende deel van deze afsluitingsmuur langs de Tentoonstellingslaan verhoogd en geïncorporeerd in een nieuw volume van twee bouwlagen, in een bij de neogotische gebouwen aanleunende stijl. Er werden stortbaden ingericht op de bovenverdieping. Het volume werd met een bouwlaag verhoogd volgens een bouwaanvraag uit 1959 en omvatte lokalen voor proeflessen. Beide verbouwingen gebeurden naar ontwerp van architect Prosper Schrans.
Omstreeks 1959-1960 werd een moderne vleugel toegevoegd ter uitbreiding van de middelbare school en het klooster, gelegen in het binnengebied achter de François Benardstraat. Nadien werden ook nog moderne vleugels aan de Tentoonstellingslaan en François Benardstraat gebouwd, die trouwens sterk contrasteren met de neogotische eenheidsarchitectuur.

Bij het verzamelen van foto’s en documentatiemateriaal heb ik onder andere gebruik gemaakt van beeldmateriaal uit de collectie van archief Gent. Via onderstaande link kom je op hun uitgebreide site:

https://beeldbank.stad.gent/

Voor de beschrijving van huizen en straten verwijs ik naar
https://beeldbank.onroerenderfgoed.be/images?text=gent