Kramersplein
Rechthoekig pleintje ten zuiden van het grotere Sint-Pietersplein, ontstaan bij de urbanisatie van de wijk met de aanleg van het Sint-Pietersplein circa 1850 na de demping van de aldaar gelegen "poelput" in 1840. Het pleintje wordt gedomineerd door het centraal gelegen alleenstaand schoolgebouw, thans liberaal archief.
Op dit pleintje vlakbij het Sint-Pietersplein bouwde stadsarchitect Adolphe Pauli in 1858-1859 in opdracht van het liberale stadsbestuur een jongensschool in neoromaanse stijl. Het was een vrijstaand, u-vormig gebouw, met in de rechtervleugel (kant Overpoortstraat) zeven klaslokalen. In de linkervleugel bevonden zich de woning en de tuin van de directeur. In de voorgevel aan het Kramersplein bevond zich de centrale toegangspoort, terwijl de sanitaire voorzieningen aan de achterzijde (Voetweg) werden gebouwd. De centraal gelegen speelplaats was omringd door een overdekte gaanderij.
De school bleek al onmiddellijk veel te klein, en nauwelijks twee jaar later, in de zomer van 1861, was de directeurstuin vervangen door vijf klaslokalen. Jaren later volgde nog een uitbreiding, met een turnzaal op de bovenverdieping. In de kelder werden publieke stortbaden ingericht, die nog een groot deel van de twintigste eeuw in gebruik bleven. Het gebouw fungeerde meer dan een eeuw als jongensschool, maar herbergde o.m. ook een zondagsschool voor mannen, een avondschool voor volwassenen en een volksbibliotheek van het Willemsfonds. Tussen het begin van de jaren 1970 en 1986 werd de school ingericht als stedelijk internaat voor een zestigtal jongens, waarna de beeldhouwklas van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten er werd ondergebracht (lees meer over de historiek in Nieuwsbrief nr. 18 van het Liberaal Archief).
Inmiddels was in 1982 het Liberaal Archief opgericht. Zij hadden een stek gevonden bij het hoofdbestuur van het Willemsfonds (toen nog in de Ham), maar door het almaar toenemend aantal archiefoverdrachten, werd het daar al gauw te klein. Dit gegeven bleek de komende jaren trouwens een rode draad in de huisvestingsgeschiedenis van de instelling. In 1986 vonden ze een onderkomen in enkele lokalen van de voormalige stadsschool op het Kramersplein. Toen ook die te klein werden en in 1995-96 de kans zich voordeed om het volledige pand te verwerven, werd niet geaarzeld. Het gebouw was echter niet aangepast aan de hedendaagse eisen van kwalitatieve archiefzorg. Dus werden architecten aangetrokken en plannen getekend, en in 2000 startten de verbouwingswerken. Het resultaat was een moderne archiefinstelling, met een ruime, lichte leeszaal en plaats voor meer dan 4.000 meter archiefopslagruimte. Bij de verbouwing werden de oorspronkelijke indeling van de school en het uitzicht van de gevels gerespecteerd.
Bij het verzamelen van foto’s en documentatiemateriaal heb ik onder andere gebruik gemaakt van beeldmateriaal uit de collectie van archief Gent. Via onderstaande link kom je op hun uitgebreide site:
Voor de beschrijving van huizen en straten verwijs ik naar
https://beeldbank.onroerenderfgoed.be/images?text=gent
