Penitentenstraat
Zogenaamd naar het voormalige klooster der Grauwe Zusters Penitenten, sinds 1440 in de stad gevestigd en afgeschaft door Jozef II in 1784. Op de plaats van het klooster werden door P. Colpaert (meestermetselaar) twee rijen huizen gebouwd, vandaar dat de straat korte tijd Colpaertstraat genoemd werd. De huidige Penitentenstraat omvat de vroegere Lange Penitentenstraat (= Colpaertstraat, tussen Beverhoutplein en Baudelostraat) en vroegere Steurstraat (van Baudelostraat tot E. Anseeleplein).
Straattracé sterk gewijzigd circa 1900 met aanleg van de Baudelo- en Wolfstraat met typische afgesnuite hoekhuizen en een overwegend eclectische bebouwing aansluitend bij de nieuwe straten. Enkele behouden eind 18de- en 19de-eeuwse panden.
Bij het verzamelen van foto’s en documentatiemateriaal heb ik onder andere gebruik gemaakt van beeldmateriaal uit de collectie van archief Gent. Via onderstaande link kom je op hun uitgebreide site:
Voor de beschrijving van huizen en straten verwijs ik naar
https://beeldbank.onroerenderfgoed.be/images?text=gent
tekst bewerkt uit Ghendtsche Tydinghen
Penitentenstraat en Sint-Amelbergastraat. Een boetekloostertje en een ‘rivierheilige’ De Minnemansteeg liep in de richting van de Ottogracht tot op het punt waar een vrouwenkloostertje de weg versperde. Daar veranderde de steeg abrupt van richting naar het koor van de Sint-Jacobskerk toe, en even verder naar de Karnemelkbrug. Vooral het tweede deel van de steeg werd soms Zusterhuisstraatje genoemd. Het klooster zelf wordt in archiefdocumenten even goed in de Minnemansteeg gelokaliseerd. De zusters penitenten (de naam betekent: boetedoensters) of grauwzusters waren arm. Hun habijt bestond uit de goedkoopste stof: vandaar ‘grauw’ in de naam. Ze waren daar minstens sinds 1440 tot in de tijd van Jozef II (1784) gevestigd . Er bestaan, zover bekend, geen goede afbeeldingen van het klooster. Het was, zoals het grondplan uit 1784 laat uitschijnen, geen monumentaal bouwwerk, maar een conglomeraat van meerdere kleine gebouwtjes die het kloosterkerkje insloten. De machtige Sint-Pietersabdij die zich als voogd van het nederige zusterkloostertje opwierp, wist te bedingen dat er geen torentje op het dak van hun kerkje mocht komen. Na de opheffing en de afbraak door aannemer Colpaert in de Franse tijd, werden daar de Kleine en de Grote (of Lange) Penitentenstraat getrokken . In het begin van de vorige eeuw veranderde het uitzicht in deze zone nogmaals sterk, vooral door de ingrepen van architect - aannemer Semey bij de aanleg van de nieuwe Baudelostraat . De oude Wolfsteeg, waarvan nog een spoor zichtbaar is naast het Lakenmetershuis op de Vrijdagmarkt, transformeerde tot Wolfstraat op een in haakvorm veranderd tracé. De Kleine Penitentenstraat werd verbonden met het Steursteegje bij het ‘Garenplaatske’ (Edward Anseeleplein) en omgevormd tot een nieuwe brede en relatief lange straat tussen het pleintje en de Sint-Jacobskerk. Die mocht de naam Penitentenstraat in ere houden. De ‘Grote’ of ‘Lange’ naamgenoot werd tot Sint-Amelbergastraat omgedoopt. Dit was eveneens een wat dubieuze naamcreatie van Vermeulen.
Bij de Oude Vlasmarkt stond voormaals het Penitentenof Grauwe Zuster klooster van het welk tegenwoordig niets meer aanwezig is. In dezelfde plaats heeft men thans twee straatjes naar dit klooster genoemd. Dit klooster omstreeks 1440 op St Jacobs bij het Wulfsbrugske gesticht werd in 1784 ontbonden en kort daarna afgebroken.
