Pro patria
Dit standbeeld, onthuld op 12 juli 1920 in aanwezigheid van (toen) kroonprins Leopold, minister Lippens, minister Anseele en burgemeester Braun kreeg de naam ‘Pro patria’. Het werd gemaakt ter herdenking van de leraars, leerlingen en oud-leerlingen van het Koninklijk Atheneum, in totaal 58 personen, gesneuveld voor het vaderland gedurende de oorlog 1914-1918.
Dit monument is wettelijk beschermd. Het is al geruime tijd van zijn sokkel afgehaald en het is jammer dat het niet te zien was tijdens het herdenkingsjaar WOI. In 2014 werd het immers vervangen door een hedendaags kunstwerk. De geraamde kostprijs voor de renovatie van de sokkel bedraagt 35.000 euro. Dit renovatieproject zal in 2016 worden gerealiseerd. Zo kan dit toch nog vanaf 2016 aangegrepen worden in het kader van de herdenking van de slachtoffers van de Groote oorlog 14-18 ruim 100 jaar geleden.
Op een hoge sokkel staat een strijdvaardige naakte manfiguur, die enkel een lendendoek draagt. In zijn rechterhand houdt hij een zwaard, dat hij met gestrekte arm de lucht in steekt. In zijn linkerhand houdt hij een vlag of vaandel vast. Expressief, retorisch beeldhouwwerk als symbool voor de overwinningstrijd voor het vaderland. Op de betonnen sokkel de tekst "PRO PATRIA". Het bronzen beeld is een ontwerp van de Gentenaar Carl De Cock en werd uitgevoerd in het Brusselse atelier Verbeyst.
Het oorlogsmonument werd in 1920 opgericht en onthuld op initiatief van het 'comiteit voor de oprichting van een gedenkteken aan de leerlingen en oud-leerlingen van het Koninklijk Atheneum', financieel gesteund door de stad Gent. Na de Tweede Wereldoorlog ook opgedragen aan de burgerlijke slachtoffers verbonden met het Koninklijk Atheneum van Gent.
Als zijnde de materialisatie van het herdenken van een collectief trauma. Als huldebetoon van de scholengemeenschap, het gewezen Koninklijk Atheneum aan de Ottogracht te Gent, om zijn leerlingen, oud-leerlingen en leerkrachten, die heldhaftig streden voor het vaderland en daarbij hun leven lieten, niet te vergeten.