Romain de Coninck

Van Romain Deconinck is een standbeeld gemaakt door de Gentse kunstenaar Etienne Hublau. We zien Deconinck in een van zijn bekendste rollen, als inspecteur Kamiel Sprottaert. Het standbeeld zit op de trappen vóór de Minardschouwburg, aan de gevel van de schouwburg hangt een gedenkplaat.

Romain Deconinck werd geboren op 7 december 1915 in een arbeidersgezin. Zijn kinderjaren sleet hij in een volkse buurt. Al in zijn prille jeugd schreef hij toneelstukjes en volgde hij tekenlessen aan de academie. Tijdens de oorlogsjaren zette hij zijn eerste stappen in de toneelwereld op vraag van Hélène Marechal; samen voerden ze sketches op in de bioscopen Na de oorlog werd hij beroepsacteur en richtte hij zijn eigen gezelschap op, De Beren. In de jaren 1960 werd hij de ‘patron’ van de Minardschouwburg. Toen de revue minder volk naar de Minard begon te lokken, brak de tijd aan om ‘echte’ stukken te brengen, met altijd rake, maar nooit kwetsende humor. Die evolueerden later naar meer geëngageerd toneelwerk, wel altijd met een happy end. Volgens Romain was er in het leven immers altijd hoop op iets beters. In de ontwikkeling van revue naar volkstheater hield Romain steeds voor ogen dat het theater er was voor en door de mensen. Zijn gezelschap bracht dus volkse stukken in het dialect. Ondanks de kritiek dat het volkstheater minderwaardig zou zijn, bleef hij in het genre volharden, want het had volgens hem een educatieve en sociale functie. Subsidies heeft zijn gezelschap nooit gekregen, maar andere erkenning kwam er wel: Romain werd bijvoorbeeld in 1965 tot ridder in de Kroonorde benoemd.

In de beginjaren schreef en regisseerde hij aan een hoog tempo, vijf tot zes stukken per jaar. Pas vanaf de jaren 1970 kwam er nog maar één productie per jaar. Door de toenemende populariteit van de televisie kwam er minder volk naar de schouwburg. Maar Romain besefte het belang van het medium, en vanaf het midden van de jaren 1950 had hij al een tv-programma rond Nonkel Miele. In dezelfde periode kreeg hij ook een rol in een aantal Vlaamse films van regisseur Jef Bruyninckx. Zijn grote doorbraak op de buis kwam er in 1967 in de rol van Titten in De filosoof van Hagem.

Eind jaren 1970 kreeg hij de vraag om een productie te schrijven voor de BRT. Dat werd De kolderbrigade, in samenwerking met Leo Martin en Gaston Berghmans.

In 1988 kocht de Stad Gent de Minardschouwburg en besloot ze om veiligheidsredenen vrijwel onmiddellijk de deuren te sluiten. Romain en zijn gezelschap werden ‘verbannen’ naar het dienstencentrum van Ledeberg – een groot nadeel. Toen Romain in 1990 besloot om in schoonheid te stoppen, voerde hij met De Beren in een tijdelijk heropende Minard zijn allerlaatste stuk Dag Katrien op tijdens de Gentse Feesten. Er kwamen een huldeboek en een huldebetoon bij Sint-Jacobs voor hem en Yvonne.

In 1994 overleed Romain. Gent verloor daarmee een van zijn bekendste inwoners. Dat weerspiegelt zich in talrijke opvoeringen van zijn stukken door amateurgezelschappen, in het standbeeld voor de Minard en de recente verkiezing tot Gentenaar aller tijden.