Armoedige bewoning in de buurt van de Kantienberg

De hele zone tussen de Overpoortstraat en de Schelde achter het Kramersplein met de oude stadsschool (nu Liberaal Archief) was tot in de jaren 1970 een sjofele volksbuurt met kleine straatjes.
Veel straten waren er niet en zijn er nog altijd niet tussen de Overpoortstraat, de Kantienberg, de Muinkschelde en de Citadellaan.
De Kantienberg liep naar het Eekhout toe uit op een veedrenkplaats, in de volksmond Poel of Poelput genoemd werd. Die werd in 1840 gedempt. Enkele jaren later werd het grote Sint-Pietersplein, militair oefenterrein gerealiseerd in de Franse Tijd na afbraak van abdijconstructies en nivellering, aanzienlijk verkleind. Dat gebeurde onder andere door de bouw van volledig nieuwe huizenblokken die mede vorm gaven aan het huidige Sint-Pietersplein met gevelwand naar de plannen van architect Charles Leclerc-Restiaux rond 1850. Eén ervan splitste een kleinere open ruimte af: het Klein Sint-Pietersplein. Dat laatste werd in 1942 het Kramersplein, naam door Vermeulen en zijn commissie afgeleid van het winterverblijf dat nogal wat foorkramers aldaar plachten te houden.
Dat beperkte stratenpatroon werd in de 19de eeuw aangevuld met een imposante reeks beluiken, in de volksmond: citeetjes, koeren en poortjes. Het was een uitgesproken proletarische, arme buurt.

De grootste concentratie aan cités, grenzend aan de Voetweg en de Benedictijnenstraat (zijde naar de Schelde toe), telde in 1878 zo maar eventjes 75 huisjes met bijna identiek grondplan. Deze Cité van Kerfijzer (een aannemer) werd gebouwd in het derde kwart van de 19de eeuw. De huisjes maten overwegend 3,5 op 3,5 m tot 4 op 5 m.
Binnen ‘op de koeren’ waren er 40 woninkjes ‘rug aan rug’ gebouwd in twee dubbele rijen. Dat waren citéhuisjes van het armste type. De toiletten waren navenant.

Verder waren er de fabrieken.

                Een ‘vellenkot’, de huidenfabriek Hesnault ter hoogte van de Peperbus, verwerkte konijnen- ,   hazen- en kattenvellen tot vilt en haarpreparaties.
                De vitrioolfabriek Claes – De Cock naast de vroegere stadsschool (nu Liberaal Archief) op het     Kramersplein werd in 1870 afgebroken, het terrein verkaveld en omgevormd tot de   huizenblok tussen de Kantienberg en de Voetweg.
                Een textielfabriek , De Porre Cruyplants, aan de Scheldeoever hield het langer uit, op het             laatst als onderdeel van UCO – Terplaten.              

Nadat ook deze stilviel en verlaten werd, ijverde een ‘Werkgroep Konservatie Industrieel Archeologisch Patrimonium’ (WKIAP) voor een gedeeltelijk behoud van de fabrieksgebouwen. Maar het mocht niet baten. Na de afbraak werd het een parking, vooral ten behoeve van de Decascoop filmzalen op de andere Schelde oever, terwijl er voor en na grootse plannen gesmeed werden. Achtereenvolgens zou de universiteit er haar studentenverblijven uitbreiden, zou het geplande Stedelijk Administratief Centrum er komen, zelfs een Museum voor Hedendaagse Kunst, zou het een ‘Financiëncentrum’ van de staat worden, een concertzaal van de stad, maar uiteindelijk werd het onderdeel van een hogeschool. In 2009 werd het architecturaal ambitieuze complex, ontwerp van architectbureau Crepain - Binst door de Artevelde Hogeschool in gebruik genomen. Het uitzicht van de Voetweg en de Benedictijnenstraat veranderde totaal door de nog recente bouw van grootschalige studentenhuisvesting.